PROFILAKTYKA LECZENIA
Zaćma Lublin
Jaskra Lublin Profilaktyka
Maria Anna Podgórska – okulista z doświadczeniem – Lublin
Jako gabinet okulistyczny i zakład optyczny. Gabinet Okulistyczny zajmuje się badaniem dzieci i dorosłych. W gabinecie okulistycznym wydzielona jest pracownia leczenia zeza i niedowidzenia u dzieci i dorosłych. Zajmujemy się badaniem dzieci urodzonych o czasie i z normalną wagą urodzeniową od pierwszych dni ich życia.
Nie zajmujemy się leczeniem wcześniaków i dzieci z niską wagą urodzeniową.
Jaskra – co to za choroba?
Jaskra to przewlekła, postępująca choroba oczu, która prowadzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego i stopniowej utraty widzenia. W wielu przypadkach rozwija się bez wyraźnych objawów, dlatego nazywana jest „cichym złodziejem wzroku”. Nieleczona może prowadzić do nieodwracalnej ślepoty.
Przyczyny jaskry
Główną przyczyną jaskry jest podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe, które uszkadza nerw wzrokowy. Może ono wynikać z zaburzonego odpływu cieczy wodnistej z oka. Istnieją również inne czynniki ryzyka, takie jak:
- Predyspozycje genetyczne – jeśli ktoś w rodzinie chorował na jaskrę, ryzyko wzrasta.
- Wiek – jaskra częściej występuje po 40. roku życia.
- Cukrzyca i choroby układu krążenia – mogą zaburzać krążenie krwi w nerwie wzrokowym.
- Krótkowzroczność i nadwzroczność – mogą zwiększać podatność na niektóre rodzaje jaskry.
Objawy jaskry
Jaskra rozwija się stopniowo i przez długi czas może nie dawać żadnych wyraźnych objawów. Jednak w późniejszych etapach mogą pojawić się:
- Stopniowe zawężanie pola widzenia (tzw. widzenie tunelowe).
- Problemy z widzeniem po zmroku.
- Bóle głowy i oczu (w ostrych postaciach jaskry).
- Nagłe pogorszenie wzroku i widzenie tęczowych obręczy wokół źródeł światła (np. lamp).
Rodzaje jaskry
- Jaskra pierwotna otwartego kąta – najczęstsza postać, rozwija się powoli i bezobjawowo.
- Jaskra zamkniętego kąta – rzadsza, ale groźniejsza forma, charakteryzuje się nagłymi atakami bólu oka i gwałtownym wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego.
- Jaskra wtórna – spowodowana innymi chorobami, urazami lub lekami (np. sterydami).
- Jaskra wrodzona – rzadka, występuje u niemowląt i dzieci z powodu wad wrodzonych oka.
Diagnostyka i leczenie jaskry
Jaskrę można wykryć podczas badania okulistycznego. Kluczowe testy to:
- Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria).
- Badanie dna oka w celu oceny nerwu wzrokowego.
- Badanie pola widzenia (perymetria).
- OCT (optyczna koherentna tomografia) – szczegółowa analiza nerwu wzrokowego.
Leczenie jaskry polega na:
- Stosowaniu kropli do oczu obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe.
- Laseroterapii poprawiającej odpływ cieczy wodnistej.
- Operacjach chirurgicznych w zaawansowanych przypadkach.
Podsumowanie
Jaskra to poważna choroba oczu, która może prowadzić do utraty wzroku. Ponieważ przez długi czas nie daje objawów, regularne badania okulistyczne są kluczowe dla wczesnego wykrycia i skutecznego leczenia. Jeśli masz czynniki ryzyka, warto badać oczy przynajmniej raz w roku!
Astygmatyzm Lublin
Przyczyny jaskry – skąd się bierze ta choroba?
Główną przyczyną jaskry jest zaburzony odpływ cieczy wodnistej z wnętrza oka. Ciecz ta jest odpowiedzialna za utrzymanie odpowiedniego napięcia w oku, ale jeśli jej odpływ jest zablokowany, ciśnienie w oku wzrasta i zaczyna uciskać nerw wzrokowy. To prowadzi do jego uszkodzenia.
Nie tylko wysokie ciśnienie może powodować jaskrę – niektóre osoby mają jaskrę przy prawidłowym ciśnieniu, ale ich nerw wzrokowy jest szczególnie wrażliwy na nawet najmniejsze zmiany ciśnienia.
Czynniki ryzyka – kto jest najbardziej narażony?
Na jaskrę bardziej narażone są osoby, które:
✅ Mają w rodzinie przypadki jaskry (choroba może mieć podłoże genetyczne).
✅ Skończyły 40 lat – ryzyko rośnie wraz z wiekiem.
✅ Cierpią na nadciśnienie tętnicze lub cukrzycę.
✅ Mają migreny lub problemy z krążeniem.
✅ Są krótkowidzami lub dalekowidzami.
✅ Długotrwale stosują sterydy (np. w leczeniu astmy czy chorób autoimmunologicznych).
✅ Mają przewlekle zimne dłonie i stopy – może to świadczyć o zaburzeniach ukrwienia nerwu wzrokowego.
Jakie są objawy jaskry?
Jaskra jest wyjątkowo podstępną chorobą, ponieważ przez długi czas nie daje żadnych objawów. Kiedy pacjent zaczyna zauważać problemy z widzeniem, zmiany w nerwie wzrokowym są już zazwyczaj zaawansowane.
Najczęstsze objawy jaskry:
🔹 Zawężenie pola widzenia – najpierw pacjent zaczyna gorzej widzieć na boki, a później widzenie zwęża się jak przez tunel.
🔹 Trudności w widzeniu po zmroku – zwłaszcza w słabym oświetleniu.
🔹 Widzenie tęczowych kręgów wokół źródeł światła.
🔹 Częste bóle głowy i oczu – zwłaszcza w ostrych postaciach jaskry.
🔹 Nagle pogarszający się wzrok – ostrość widzenia może się zmieniać z dnia na dzień.
‼️ Uwaga! W przypadku jaskry zamkniętego kąta może dojść do nagłego ataku jaskry, który objawia się silnym bólem oka, zaczerwienieniem, mdłościami i gwałtowną utratą widzenia. To stan nagły wymagający pilnej interwencji okulistycznej!
Rodzaje jaskry
Jaskra nie jest jedną chorobą – wyróżniamy kilka jej typów, które różnią się przebiegiem i objawami:
🔹 Jaskra pierwotna otwartego kąta – najczęstsza forma, rozwija się powoli i długo nie daje objawów.
🔹 Jaskra zamkniętego kąta – nagłe skoki ciśnienia mogą powodować ból i szybkie pogorszenie wzroku.
🔹 Jaskra wtórna – powstaje w wyniku innych chorób oczu, urazów lub długotrwałego stosowania sterydów.
🔹 Jaskra wrodzona – występuje u noworodków i dzieci, wynika z wad wrodzonych budowy oka.
Diagnostyka – jak wykryć jaskrę?
Jaskra może być wykryta tylko podczas badania okulistycznego. Nie da się jej rozpoznać samodzielnie!
Podczas wizyty u okulisty wykonuje się:
👁 Pomiar ciśnienia w oku (tonometria).
👁 Badanie dna oka – ocena stanu nerwu wzrokowego.
👁 Badanie pola widzenia – sprawdza, czy nie ma ubytków w widzeniu.
👁 OCT (optyczna koherentna tomografia) – szczegółowe badanie nerwu wzrokowego.
‼️ Osoby po 40. roku życia powinny badać wzrok co najmniej raz na 2 lata, a osoby z grup ryzyka – raz w roku!
Leczenie jaskry – czy można ją wyleczyć?
Niestety, uszkodzonego nerwu wzrokowego nie da się naprawić, ale można spowolnić postęp choroby i uratować pozostałe widzenie.
Metody leczenia:
💊 Krople do oczu – najczęstsza metoda, obniżają ciśnienie w oku.
💡 Laseroterapia – poprawia odpływ cieczy wodnistej, zmniejszając ciśnienie.
🔪 Operacja chirurgiczna – stosowana w zaawansowanych przypadkach, gdy inne metody nie działają.
Ważne: Leczenie jaskry jest dożywotnie! Nawet jeśli objawy nie są uciążliwe, należy regularnie stosować zalecone leki, aby uniknąć utraty wzroku.
Leczenie zaćmy – metody i przebieg terapii
Leczenie zaćmy zależy od stopnia jej zaawansowania i wpływu na codzienne życie pacjenta. Początkowe etapy choroby mogą być zarządzane bez operacji, jednak w większości przypadków jedyną skuteczną metodą leczenia jest zabieg chirurgiczny.
1. Wczesne stadia zaćmy – leczenie zachowawcze
W początkowej fazie zaćmy, gdy zmętnienie soczewki nie jest jeszcze zaawansowane, lekarz może zalecić:
- Zmianę okularów – zwiększenie mocy soczewek korygujących może chwilowo poprawić ostrość widzenia.
- Odpowiednie oświetlenie – jaśniejsze światło ułatwia czytanie i wykonywanie codziennych czynności.
- Krople do oczu – choć nie usuwają zaćmy, mogą nawilżyć oczy i poprawić komfort widzenia.
- Unikanie czynników ryzyka – stosowanie okularów przeciwsłonecznych, zdrowa dieta bogata w antyoksydanty (np. witamina C, luteina) oraz rzucenie palenia mogą spowolnić rozwój choroby.
Jednak zaćma nie może być wyleczona farmakologicznie – jeśli postępuje, konieczna jest operacja.
2. Leczenie operacyjne – usunięcie zaćmy
Gdy zaćma zaczyna znacząco pogarszać jakość życia, jedynym skutecznym rozwiązaniem jest operacja usunięcia soczewki i zastąpienie jej sztucznym implantem. Istnieje kilka metod operacyjnych:
A. Fakoemulsyfikacja (nowoczesna metoda ultradźwiękowa)
Jest to najczęściej stosowana i najmniej inwazyjna technika. Polega na:
- Wykonaniu małego nacięcia w rogówce.
- Rozbiciu zmętniałej soczewki za pomocą ultradźwięków.
- Usunięciu fragmentów soczewki.
- Wszczepieniu sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej (IOL).
✅ Zalety:
✔ Krótki czas trwania operacji (ok. 15-30 minut).
✔ Bezbolesność – stosowane jest znieczulenie miejscowe w postaci kropli.
✔ Szybki powrót do normalnej aktywności (zwykle po kilku dniach).
B. Ekstrakcja zewnątrztorebkowa (starsza metoda)
W niektórych przypadkach stosuje się metodę ręcznego usunięcia całej zmętniałej soczewki przez większe nacięcie w rogówce. Następnie wszczepia się sztuczną soczewkę.
✅ Stosowana u pacjentów z zaawansowaną zaćmą lub w przypadkach, gdy nowoczesna fakoemulsyfikacja nie jest możliwa.
❌ Wady:
- Większe ryzyko powikłań.
- Dłuższy czas rekonwalescencji.
C. Operacja zaćmy laserem femtosekundowym (nowoczesna metoda premium)
- Nowoczesna technika, w której laser zastępuje skalpel i ultradźwięki.
- Pozwala na precyzyjne usunięcie zmętniałej soczewki.
- Jest droższa, ale zapewnia większą precyzję i krótszy czas gojenia.
3. Rekonwalescencja po operacji zaćmy
Po zabiegu pacjent może wrócić do domu tego samego dnia, ale konieczne jest przestrzeganie kilku zasad: ✅ Stosowanie kropli do oczu – antybiotykowe i przeciwzapalne.
✅ Unikanie wysiłku fizycznego – przez kilka tygodni nie należy podnosić ciężarów i schylać się.
✅ Ochrona oka – przez pierwsze dni noszenie osłony na operowane oko.
✅ Regularne wizyty kontrolne u okulisty – w celu monitorowania gojenia się oka.
Wzrok poprawia się stopniowo, ale u większości pacjentów pełna ostrość widzenia powraca w ciągu kilku tygodni.