Czym jest zapalenie rogówki?

Zapalenie rogówki (łac. keratitis) to poważny stan zapalny rogówki – przezroczystej, zewnętrznej warstwy oka, która pełni kluczową rolę w prawidłowym widzeniu. W przeciwieństwie do zapalenia spojówek, schorzenie to może prowadzić do trwałego uszkodzenia wzroku, dlatego wymaga natychmiastowej interwencji okulisty. Rogówka pozbawiona jest naczyń krwionośnych, co utrudnia gojenie, ale jednocześnie czyni ją podatną na infekcje i urazy. W artykule wyjaśniamy, jak rozpoznać zapalenie rogówki i skutecznie je leczyć.

Rodzaje zapalenia rogówki

Choroba dzieli się na dwie główne kategorie, w zależności od przyczyny:

1. Zapalenie infekcyjne
   • Bakteryjne – Wywołane przez bakterie (np. Pseudomonas aeruginosa, gronkowce). Częste u osób noszących soczewki kontaktowe.
   • Wirusowe – Najczęściej powodowane przez wirus opryszczki (HSV) lub półpaśca (HZV). Nawracające infekcje mogą pozostawiać blizny.
   • Grzybicze – Rozwija się po urazach roślinami (np. gałęziami) lub u osób z osłabioną odpornością.
   • Pasożytnicze – Np. Acanthamoeba, związane z kąpielami w zbiornikach wodnych lub niewłaściwą higieną soczewek.
2. Zapalenie nieinfekcyjne
   • Urazowe – Spowodowane uszkodzeniem rogówki (ciało obce, oparzenia chemiczne).
   • Autoimmunologiczne – W przebiegu chorób takich jak reumatoidalne zapalenie stawów.
   • Związane z zespołem suchego oka – Przewlekłe niedostateczne nawilżenie rogówki.

Dodatkowo wyróżnia się:

• Powierzchowne zapalenie rogówki – Dotyczy zewnętrznej warstwy.
• Głębokie (stromalne) – Obejmuje głębsze warstwy, grozi bliznowaceniem.

Objawy zapalenia rogówki

Symptomy są zwykle bardziej nasilone niż przy zapaleniu spojówek i obejmują:

• Silny ból oka, nasilający się przy mruganiu,
• Zaczerwienienie i obrzęk gałki ocznej,
• Nadwrażliwość na światło (światłowstręt),
• Uczucie ciała obcego pod powieką,
• Niewyraźne widzenie lub utratę ostrości wzroku,
• Łzawienie lub ropną wydzielinę (przy infekcjach bakteryjnych),
• Białawe nacieki na rogówce widoczne w badaniu lampą szczelinową.

Uwaga! Ignorowanie objawów może prowadzić do owrzodzenia rogówki, perforacji, a nawet utraty wzroku!

Przyczyny choroby

• Niewłaściwe używanie soczewek kontaktowych (np. spanie w soczewkach, brak dezynfekcji).
• Urazy mechaniczne (zadrapania, opiłki metalu).
• Infekcje po ekspozycji na zanieczyszczoną wodę lub glebę.
• Przewlekłe stany zapalne oka (np. przy niedomykalności powiek).
• Obniżona odporność (cukrzyca, HIV, steroidoterapia).
• Narażenie na chemikalia (alkalia, kwasy).

Diagnoza u okulisty

Lekarz przeprowadza:

1. Badanie lampą szczelinową – Ocena głębokości i charakteru zmian.
2. Test fluoresceinowy – Barwienie rogówki w celu uwidocznienia uszkodzeń.
3. Posiew mikrobiologiczny – W przypadku podejrzenia infekcji (pobranie wymazu z oka).
4. Badanie obrazowe (np. OCT rogówki) – Przy głębokich stanach zapalnych.

Jak leczyć zapalenie rogówki?

Terapia zależy od przyczyny:

• Bakteryjne: Antybiotyki w kroplach (np. Moksyfloksacyna) lub maściach.
• Wirusowe: Leki przeciwwirusowe (np. Acyklowir w maści). W przypadku HSV unikać steroidów!
• Grzybicze: Długotrwałe leczenie przeciwgrzybiczymi kroplami (np. Natamycyna).
• Acanthamoeba: Specjalistyczne krople (np. Chlorheksydyna), czasem wymagana hospitalizacja.
• Nieinfekcyjne: Nawilżające krople, eliminacja źródła podrażnienia, terapia immunosupresyjna.

Dodatkowe metody:

• Okluzja oka – W przypadku urazów.
• Przeszczep rogówki – W ciężkich bliznowaceniach.
• Leki przeciwbólowe – Doraźna ulga w bólu.

Domowe sposoby (tylko wspomagająco!):

• Stosowanie sterylnych soli fizjologicznych do przemywania,
• Unikanie makijażu i soczewek kontaktowych,
• Ochranianie oka przed światłem (okulary z filtrem UV).

Profilaktyka – jak chronić rogówkę?

• Higiena soczewek kontaktowych: Dezynfekcja, wymiana zgodnie z zaleceniami producenta.
• Ochrona oczu: Gogle podczas prac budowlanych lub pływania.
• Unikanie dotykania oczu brudnymi rękami.
• Regularne nawilżanie oczu przy zespole suchego oka.
• Kontrola chorób przewlekłych (np. cukrzycy).

Kiedy pilnie zgłosić się do okulisty?

Natychmiastowej pomocy wymagają:

• Nagłe pogorszenie widzenia,
• Ból nieustępujący po standardowych lekach,
• Uraz oka z towarzyszącym zaczerwienieniem,
• Objawy infekcji po zabiegu chirurgicznym na oku.

FAQ – Najczęstsze pytania

1. Czy zapalenie rogówki jest zaraźliwe?
   Tylko niektóre postacie (np. wirusowe), ale zwykle nie przenosi się między ludźmi.
2. Czy można nosić soczewki kontaktowe podczas leczenia?
   Absolutnie nie – zwiększa to ryzyko powikłań!
3. Jak długo trwa leczenie?
   Od 1-2 tygodni (bakteryjne) do kilku miesięcy (grzybicze, Acanthamoeba).
4. Czy zapalenie rogówki może nawracać?
   Tak, zwłaszcza przy infekcjach wirusowych (np. HSV).

Podsumowanie Zapalenie rogówki Lublin

Zapalenie rogówki to stan wymagający szybkiej reakcji – każda zwłoka grozi utratą wzroku. Kluczowe jest precyzyjne rozpoznanie przyczyny i ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarskich. Jeśli zauważysz niepokojące objawy, nie zwlekaj z wizytą – w naszym gabinecie okulistycznym zapewniamy specjalistyczną diagnostykę i skuteczne leczenie!

Zapalenie rogówki Lublin